Ga naar de inhoud
Home » Motivatie

Motivatie

    Plezier op school! Over motivatie en leergoesting.

    Zonder motivatie is studeren lastig. Leren plannen en een goede studiemethode ontwikkelen heeft weinig zin als je niet gemotiveerd bent om te werken. Maar wat is ‘motivatie’ eigenlijk, en meer nog: wat kan je doen om je (studie-)motivatie te versterken? Ontdek het op deze pagina!

    Wat is motivatie?

    Motivatie is een verzamelterm voor alle interne processen (doelen, overtuigingen, percepties, verwachtingen) die je gedrag energie en richting geven, met andere woorden: de redenen waarom iemand bepaald gedrag stelt, waarom we doen wat we doen. Het zijn de onderliggende drijfveren die ervoor zorgen dat je een bepaalde taak of activiteit al dan niet uitvoert.

    De juiste motivatie?

    Motivatie is niet vaststaand. Je bent niet “gemotiveerd” of “ongemotiveerd” van persoonlijkheid. Je kan gemotiveerd zijn voor bepaalde dingen, activiteiten en taken en voor andere dingen niet. En, je motivatie kan dan nog eens veranderen afhankelijk van situatie, tijd en omstandigheden. Kortom, verschillende factoren hebben een invloed op je motivatie. Zo kan je op 31 december beslissen om elke week minstens 2 keer te gaan sporten, om dat twee weken vol te houden, maar bij week drie alweer op te geven omdat het slecht weer is. Aanvankelijk was je gemotiveerd en toch verandert het.

    Daarnaast zijn er ook verschillende soorten motivatie. De één al wat beter dan de andere. Het ontstaat uit een wisselwerking tussen persoonlijke factoren en kenmerken van een situatie en de omgeving. Dat klinkt nogal abstract, dus laten we het even illustreren met een voorbeeld. Stel, je bent iemand die de juiste capaciteiten heeft om te studeren, maar je droomt ervan om bakker te worden. Je ouders willen echter dat je een universitair diploma behaalt, maar eigenlijk interesseren die theoretische achtergronden jou niet. Dan zal je waarschijnlijk weinig motivatie voelen om achter de boeken te kruipen. Misschien behaal je wel goede resultaten omdat ‘het moet’, maar je zal weinig plezier aan je studies beleven en de kans is groter op uitstelgedrag, sneller opgeven, minder diepgaand studeren en algemeen minder goed in je vel zitten. Stel dat je wel naar de bakkersschool zou mogen, dan is dat helemaal in lijn met wat je zelf graag wil, waardoor je deze opleiding met meer plezier en doorzettingsvermogen zal volgen.

    Soorten motivatie

    Wat zijn die soorten motivatie dan? Er zijn heel wat verschillende motivatietheorieën. Een gekende theorie is de zelfdeterminatietheorie van Deci & Ryan (2000). Zij stellen dat motivatie op een continuüm geplaatst kan worden van gecontroleerde motivatie tot autonome (of zelfdeterminerende) motivatie, afhankelijk van de soort drijfveer die je hebt.

    Als er helemaal geen drijfveer is, dan spreken we van amotivatie of demotivatie. Ligt de drijfveer buiten jezelf, dan spreekt de theorie over gecontroleerde motivatie of zoals Maarten Vansteenkiste zegt ‘moetivatie’. Je doet iets omdat het moet, omdat er druk of verplichting is (zoals het voorbeeld hierboven van de bakkersschool). Deze druk kan van buitenaf komen, bijvoorbeeld bepaalde verwachtingen van je ouders of het krijgen van een beloning, maar je kan die druk ook bij jezelf leggen, bijvoorbeeld bepaalde verwachtingen aan jezelf. In beide gevallen zal je het gedrag (het studeren) dan wel stellen, maar er is weinig betrokkenheid, volharding en al zeker niet veel plezier. Bij de meest autonome vorm van motivatie doe je iets omdat je het leuk vindt, omdat je het graag doet, omdat je het interessant vindt. Het zal je dus ook niet verbazen dat dit de beste vorm van motivatie is. Autonoom gedreven motivatie geeft energie en volharding. Studies tonen bijvoorbeeld aan dat deze vorm van motivatie zorgt voor diepgaander leren, beter presteren, meer welzijn, beter studiegedrag, enzovoort.

    Het ABC van motivatie.

    Studies tonen aan dat er drie psychologische basisbehoeften aan de basis liggen van motivatie: autonomie, betrokkenheid en competentie (of in het kort ABC). Iedereen heeft deze behoeften en ze zijn een soort van voedingsbodem die nodig is om je motivatie te laten groeien. Of anders gezegd: het zijn de drie ingrediënten van de benzine om je leermotor te starten. Is er één of meerdere van deze behoeften niet vervuld? Dan heeft dat invloed op je motivatie.

    AUTONOMIE

    De behoefte aan zelfstandigheid, vrijheid in denken en doen en zelf je eigen keuzes kunnen maken.

    BETROKKENHEID

    De behoefte aan sociaal contact, betekenisvolle relaties en verbinding met anderen.

    COMPETENTIE

    De behoefte aan controle over de uitkomst van je gedrag, optimale uitdaging en je bekwaam voelen.

    Merk je dat het de laatste tijd wat moeilijker is om jezelf te motiveren? Misschien zou je liever iets anders doen en voel je je verplicht om te studeren (A). Of misschien voel je jou minder verbonden met je klasgenoten (B). Het kan ook zijn dat je de opleiding best zwaar vindt waardoor je het gevoel hebt dat het jou meer moeite kost dan andere studenten om dezelfde leerstof te verwerken (C). Kortom, heb je het even lastig? Wees dan mild voor jezelf en kijk eens met een ABC-bril naar de situatie. ABC kan je niet alleen helpen om het te relativeren, maar ook om jezelf meer te motiveren. Je kan namelijk de situatie proberen aanpassen zodat je voedingsbodem, je basisbehoeften, wat meer vervuld zijn:

    • Stuur zelf jouw studies. Bepaal je eigen doelen en kies je eigen dagritme.
    • Creëer meer sociaal contact en maak verbinding met anderen.
    • Stel haalbare doelen voor jezelf en breng structuur aan in je leerproces.

    Verhoog je studiemotivatie

    Oké, al deze theorieën zijn uiterst interessant, maar hoe kan je jezelf nu meer motiveren om te studeren? Om te beginnen is het belangrijk om even stil te staan wat het concrete motivatieprobleem is. Doe je de opleiding algemeen graag? Is het antwoord neen, dan is het misschien beter om heroriëntering te overwegen. Is het antwoord ja, waar ligt het probleem dan wel? Heb je weinig motivatie voor één bepaald vak, bijvoorbeeld omdat de leerstof of de manier van lesgeven jou niet ligt? Of, gaat het om motivatie om te studeren. Je vindt het volgen van de lessen wel interessant maar je haalt geen voldoening uit het herhalen van die leerstof? Om je studiemotivatie te verhogen lijsten we hieronder enkele tips!

    7 tips om je studiemotivatie te verhogen

    • Als je een taak als nuttig en waardevol beschouwd, zal je automatisch meer gemotiveerd zijn. Dus heb je een lastig stuk cursus te verwerken? Bedenk dan eens waarom deze leerstof nuttig is, waarom het belangrijk is om hiervoor door te zetten.
    • Durf je studiemethode eens onder de loep te nemen. Weet je hoe je het beste kan studeren? Heb je de juiste vaardigheden en tools hiervoor? Zoals eerder aangegeven heeft een gevoel van competentie en het vertrouwen dat je het kan een belangrijke impact op je motivatie.
    • Ga op zoek naar een manier om het studeren of die ene taak interessanter te maken, door bijvoorbeeld filmpjes te bekijken of de theorie toe te passen op een voorbeeld uit jouw leefwereld. Taken en activiteiten die dicht aanleunen bij jouw interesses wakkeren je motivatie aan. Ben je bijvoorbeeld iemand die graag tekent? Waarom dan niet op een creatieve manier samenvattingen maken?
    • Maak een to-dolijstje op korte termijn. Formuleer kleine, haalbare doelen met concrete taken: wat moet je allemaal doen? Deel deze taak op in zo klein mogelijke deeltaken. Hoe meer je kan afvinken op het einde van de dag, des te motiverender.
    • Vier je successen en vooruitgang! Sta bij het einde van de week eens stil bij wat je allemaal hebt gedaan en, beloon jezelf hiervoor!
    • Je staat er niet alleen voor! Schakel hulp in van anderen en maak contact met je medestudenten: organiseer bijvoorbeeld een studiemoment, lunch of koffiepauze
    • Maak een planning die je motiveert. Stel een haalbaar weekschema op voor jezelf met een duidelijk onderscheid tussen studeren en ontspannen. Voldoende ontspanning is belangrijk om je energiereserves op te bouwen.

    Waarom belonen werkt.

    Goed gedrag belonen, dat krijg je van kinds af aan mee. Misschien kreeg je een leuk extraatje van je ouders als je braaf was, of misschien werd er met een stickersysteem gewerkt in de klas. Maar, extern gestuurd motivatie, was dat niet slecht? Niet helemaal.

    Een externe beloning is in theorie ‘minder goed’ voor je motivatie dan een intrinsieke waarde hechten aan de taak (autonome motivatie). Een externe beloning of gecontroleerde motivatie is minder duurzaam op lange termijn, maar nog steeds beter dan helemaal niet gemotiveerd zijn.

    Je kan niet voor alles in je leven even gemotiveerd zijn. Er zijn wellicht weinig mensen die graag de afwas doen en elke opleiding heeft vakken die iemand niet graag doet, lessen die écht saai zijn of cursussen die je misschien absoluut niet interessant vindt. Jammer genoeg zijn dit ook noodzakelijke elementen om je diploma te behalen. Dus, je zal toch ergens die motivatie vandaan moeten halen om je door deze lessen en cursussen te worstelen. Het kan hierbij helpen om jezelf hierbij wat druk op te leggen door bijvoorbeeld een beloning te koppelen aan de taak.

    Plan bijvoorbeeld een leuke ontspanningsactiviteit na het studeren of beloon jezelf met iets lekkers als je dat ene hoofdstuk eindelijk gelezen hebt. De techniek van ‘positive self-talk’ kan ook helpen. Welke beloningen kan jij voor jezelf verzinnen?

    Gerelateerde berichten

    Tags: